SŁOWNICTWO POLSKICH RAPERÓW

Liczba unikatowych słów wśród pierwszych

słów tekstów

Powyższa grafika wykorzystuje kod Amelii Bellamy-Royds

Metodyka badania

Elokwencja to umiejętność pięknego wysławiania się, a by pięknie się wysławiać potrzebujemy... znać dobrze słowa. Pozycję w tym rankingu określa liczba unikatowych słów użytych wśród pierwszych 10 000 słów artysty. Niekoniecznie określa to elokwencję, raczej jak bogate jest słownictwo tekstów rapera.

Ograniczyłem analizę do 10 000 słów. Dzięki temu mogłem porównać takich graczy jak Peja czy Tede z Grubsonem i Kękę. 10 000 słów to średnio 25 utworów, czyli około 2 płyt. Wykorzystywałem pierwsze 10 000 słów do jakie udało mi się zgromadzić - niekoniecznie były to całe albumy. Brałem pod uwagę albumy artystów wg. strony discogs.com. Największą trudnością w tym badaniu było dla mnie zgromadzenie danych.

Teksty wielu piosenek polskich raperów nie są dostępne w serwisach z których korzystałem (genius.com i tekstowo.pl). Dlatego powyższy wykres pokazuję na kilku poziomach - od 10 000 do 30 000 słów, na których znajduje się różna liczba raperów. Co ciekawe, hierarchia pozostaje z grubsza podobna na wszystkich poziomach.

Dla porównania i ustalenia pewnego kontekstu tych rozważań, policzyłem również statystyki dla Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Moja ulubiona polonistka (pozdrawiam Panią Sobkowicz!) mówiła, że był wybitnym fristajlowcem - choć chyba ubrała to w inne słowa. Wieszcz wypada w tym zestawieniu bardzo dobrze; im więcej słów weźmiemy pod uwagę - tym lepiej.

Niepodważalnym liderem w tym zestawieniu jest Tau (vel Medium), stawkę zamykają na zmianę Miuosh lub Kazik Staszewski. Tak, przy 10 000 słów na drugim miejscu jest MEZO. Na pozostałych poziomach spada nieco niżej - choć wciąż utrzymuje się w czołówce.

Metodyka na której się opierałem nazywa się token analysis (po polsku używa się chyba nazwy analiza leksykalna). Zliczyłem ile razy każde słowo pojawia się wśród tekstów artysty. W przypadku języka polskiego deklinacja i inne odmiany stanowią w tym przypadku pewien problem.

Dla pierwszych i ostatnich w zestawieniu przygotowałem portrety raperów stworzone z najczęściej pojawiających się w ich tekstach słów. Im większe słowo na obrazku, tym częściej pojawia się ono w tekstach rapera. Więcej takich „słownych portretów” przygotowałem tutaj.

#1. MEDIUM / TAU

Ciekawe jak stworzyć planetę, ciekawe,
Umiem chyba tworzyć atmosferę?

Zwycieżca jest jeden, ale oblicza ma dwa. Medium wydał oficjalnie dwa albumy, po czym zwrócił się ku Bogu. Zmiana pseudonimu była konsekwencją nawrócenia. Nie wpłynęło ono na słownictwo rapera - a przynajmniej nie w sensie ilości unikatowych słow; przy analizie zarówno 10 jak i 30 tysięcy wciąż jest na szczycie tabeli. Zmieniła się na pewno treść jego tekstów - na poniższym 'wykresie' sportretowałem Medium i TAU. Na portrecie po prawej łatwo dostrzec słowa bezpośrednio odnoszące się do wiary.

#2. MEZO

Mezokracja! Ja tu tworze ustrój, cały świat mam u stóp.
Mezokracja! Siłę mózgu przeciwstawiam sile muskuł.

Musze przyznać, że było to dla mnie zaskoczenie. Mezo kojarzę właściwie tylko z wyżej zacytowaną piosenką, ciężko mi się zatem do tego wyniku odnieść. Nie przeprowadzałem dokładniejszej analizy oprócz policzenia unikatowych słów, ale przeglądając jego teksty zauważyłem sporo porównań do osób wymienianych z imienia i nazwiska np.:
Od lat pod jedną banderą Lajner, Eros, Herkules, Mez, skuteczny jak Patrick Kluivert.
Przypuszczam że to jeden z czynników osiągnięcia tak wysokiej pozycji, drugi - słowotwórstowo w stylu „mezokracji”.

#3. LUC

Hiperkonsumpcja nie posiada mety,
rośnie jak penis a wraz z nią apetyt,
toż to psychomateriomarionety

Słowotwórstwo i zabawy słowne to jego domena, o czym świadczą choćby tytuły albumów jego autorstwa - „Homoksymoronomatura”, „Energocyrkulacje”. Przy analizie 15 000 słów LUC jest pierwszy w rankingu - właściwie tego się spodziewałem przed rozpoczęciem analizy. Zaskoczeniem było dla mnie raczej to, że miałem problem ze znalezieniem kilku ciekawych wersów do umieszczenia na początku tego akapitu.

#45. Kazik

Idę tam gdzie idę, nie idę gdzie nie idę

Kazik ostatni? Wieszcz studentów politechnik na tak niskiej pozycji? Ale przecież on ma świetne teksty!
Podobnie jak Łona czy Fisz, którzy też ku mojemu zdumieniu znaleźli się na końcu stawki.
Jeżeli zastanawiasz sie dlaczego Kazik jest ostatni spójrz na wyżej przytoczony wers.
Dużo w nim powtórzeń, prawda?

(W razie wątpliwości co do „raperskości” pana Staszewskiego, dla przypomnienia -
Mój los to moje zatracenie).

Dlaczego Kazik jest ostatni?

Przede wszystkim wynika to z dużej liczby powtórzeń w jego tekstach, tak jak w wersie przytoczonym powyżej. Oprócz powtórzeń pojedynczych słów, w refrenach często powtarza kilka razy jeden wers, co zwiększa ogólną liczbę słów, natomiast liczba unikatów pozostaje niezmienna. Trzecim czynnikiem o niebanalnym wpływie był sposób zapisu tekstów na których się opierałem. W przypadku tekstów 'typowych raperów' powtórzenia w refrenach często były zaznaczone na końcu wersu liczbą powtórzeń („x4”), natomiast w piosenkach Kazika często wypisane były jedno pod drugim wszystkie powtórzenia.

Wnioski i zaskoczenia

Niespodzianek było wiele. Nie spodziewałem się Medium/TAU na szczycie, Kazik na samym końcu zestawienia zaskoczył mnie tak samo jak Łona czy Fisz, którzy uplasowali się w drugiej połowie. Przypuszczałem, że Eldo uplasuje się wyżej. Z drugiej strony zaskoczyła mnie stosunkowo wysoka pozycja PIHa i Molesty.

Nie ulega wątpliwości, że liczba unikatowych słów nie świadczy o jakości tekstów. Słowne zabawy wymagają nie lada zaprawy, a kilku artystom z końcówki tej listy nie sposób odmówić kunsztu.

Dziekuję za uwagę!

Mimo wszelkich niedoskonałości przygotowanie tej analizy było dla mnie wspaniałą zabawą i okazją do nauki programowania w pythonie. Jeżeli podobało się i Tobie to proszę

Brakuje Ci tu ulubionego rapera? Napisz do mnie na m.e .sawka@gmail.com, postaram sie policzyć i jego słowa :)

Inspiracją była dla mnie strona poly-graph .co/vocabulary. To podobna analiza, przeprowadzona jednak na podstawie tekstów artystów zza oceanu. Polecam ich artykuły, to idealny przykład wykorzystania analiz ilościowych w dziennikarstwie. Ich teksty/analizy/wykresy dotyczą głównie muzyki (nie tylko hip-hop), filmu oraz koszykówki :) Polecam.